همه مواد را می‌توان با انجام برخی تغییرات در حین تبلورشان بهصورت آمورف درآورد، به این صورت که باید سرعت سرمایش برای تبدیل فاز مایع به جامد به قدری بالا باشد که اتم‌ها فرصت حرکت و چیده شدن بهصورت بلوری در کنار یکدیگر را نداشته باشند. از شیشه ها می‌توان به‌عنوان نمونه مناسبی در این زمینه اشاره کرد. در مواد آمورف، در میانهی گرمایش، ابتدا جامد ترد تبدیل به جامد نرم می‌شود و سپس با ادامه گرمایش ذوب رخ می‌دهد. دمایی که در آن جامد ترد به نرم تبدیل می‌شود را دمای انتقال شیشه می‌نامند.
جامد ها به دو دسته تقسیم می شوند:
• جامد کریستالی: جامد بلوری، جامد با چینش منظم اتم ها
• جامد آمورف: جامد بی شکل، جامد با چینش بی نظم اتم ها
مواد آمورف به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند: ۱) مواد آمورف بسیار مغناطیسی ۲) مواد آمورف با خاصیت مغناطیسی نزدیک به صفر، که هر دو به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.
ویژگی های مواد آمورف:
۱) فاقد شکلی خاص اند.
۲) قدرت پیوندهایی که اتم های آنها را کنار هم نگه می دارد می تواند متفاوت باشد.
۳) نقطه ذوب مشخصی ندارند.
ماده آمورف چون شبکه بلورین ندارد، نقطه ذوب مشخصی ندارد، ماده به تدریج نرم می شود و به سیال تبدیل می شود. در واقع برای مواد آمورف به جای دمای ذوب، دمای نرم شوندگی تعریف می شود.
کاربرد مواد آمورف:
۱) در حافظه ی رایانه ها
۲) سنسورها ( حسگرهای مغناطیسی)
۳) تراشه های هوش مصنوعی
۴) حفاظت حرارتی
۵) ردیاب های پیشرفته
۶) ترموالکتریک ها
۷) الکترونیک های انعطاف پذیر(نرم)
۸) ساخت الکترود برای کاربرد های ذخیره انرژی
۹) در زمینه حفاظت از تجهیزات برق از پالس های با فرکانس بالا
یکی از محصولات شرکت بهین نانوذرات پارس، نانو پلی سیلیکات روی می باشد که از گروه مواد آمورف یا مزوپروس است که خواص کاتالیزور و آنتی باکتریال دارد.
پلیمرهای آمورف:
از مهم‌ترین پلیمرهای بی‌شکل می‌توان به پلی‌استایرن (PS)، پلی‌کربنات (PC)، اکریلونیتریل‌بوتادی‌استایرن (ABS)، پلی‌متیل‌متاکریلات (PMMA) اشاره کرد. وجود گروه های حجیم در پلیمر های آمورف سبب ممانعت در نزدیک شدن زنجیر ها به هم شده و باعث کاهش میزان کریستالیزاسیون می شود. به طور مثال گروه های حجیم در پلی استایرن سبب شده تا نزدیک شدن زنجیر ها امکان پذیر نباشد و این پلیمر ۱۰۰٪ آمورف می باشد. در حالی که پلی اتیلن دارای چنین گروهی نیست و تا درصد بسیار بالایی کریستاله می شود.
فلزات آمورف:
یک فلز آمورف ماده فلزی است که ساختار اتمی نامنظم دارد. برخلاف اغلب فلزات که کریستالی هستند و اتم ها چیدمان منظمی دارند، آلیاژهای آمورف غیرکریستالی هستند. ماده ای که در آن چنین ساختار نامنظم مستقیماً از حالت مایع، و با سرد کردن آن به دست می آید. (شیشه) نامیده می شود و از این رو به فلزات آمورف معمولاً (فلزات شیشه ای) گفته می شود.
راه های تولید فلزات آمورف:
الف) رسوب بخار فیزیکی
ب) واکنش های حالت جامد
ج) پرتو افکنی یونی
د) آلیاژسازی مکانیکی
Korobeynikov, S., & Loman, V. (2021). THE USE OF FERROMAGNETIC AMORPHOUS MATERIALS 5BDSR IN HIGH-FREQUENCY OVERVOLTAGE PROTECTION DEVICES. ASEAN Engineering Journal, ۱۱(۲), ۷۷-۸۴.
Mokhtari, S., Mohseni, S. M., Rahmati, B., & Jamilpanah, L. (2021). Systematically increased surface area of amorphous sulfurized cobalt-based alloy as a substrate-free electrode for energy application. Materials Letters, ۲۸۹, ۱۲۹۴۰۲
Zhou, W. X., Cheng, Y., Chen, K. Q., Xie, G., Wang, T., & Zhang, G. (2020). Thermal conductivity of amorphous materials. Advanced Functional Materials, ۳۰(۸), ۱۹۰۳۸۲۹.
